کارگزاری بانک صادرات ایران • بررسی رشد صنایع مختلف بورسی-مواد و محصولات دارویی

سه شنبه 1 اسفند 1402

بررسی رشد صنایع مختلف بورسی-مواد و محصولات دارویی

بهداشت و درمان از مهم‌ترین جنبه‌هایی ست که به طور مستقیم و غیرمستقیم، روی مسائل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و… تاثیر می‌گذارد. وضعیت مطلوب بهداشت و درمان در کشور، باعث افزایش سطح رفاه و احساس خوشبختی مردم می‌شود. همین موضوع باعث شده که در کنار سایر مسائلی مانند آموزش و امنیت، بهداشت و درمان هم از توجه ویژه دولت و مردم برخوردار باشد. از مهم‌ترین مواردی که روی تقویت توان کشور در بهبود وضعیت بهداشت و درمان موثر است، وضعیت تولید و عرضه داروست. صنعت داروسازی به طور مستقیم با جان و سلامتی شهروندان در ارتباط بوده و همچنین از صنایعی است که توجه خوبی به آن می‌شود. با شکل‌گیری شرکت‌هایی که در زمینه داروسازی فعالیت می‌کنند، گروه «مواد و محصولات دارویی» در بازار سرمایه به وجود آمده است. در این گروه صنعتی، شرکت‌های مهمی پذیرش شده‌اند که در بسیاری از مواقع، فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری فعالان بازار محسوب می‌شوند.

تاریخچه داروسازی در ایران

در سال 1313 برای نخستین بار، رشته داروسازی در دانشگاه تهران تدریس شد و داروسازی مدرن در ایران که با استفاده از فناوری‌های جدید انجام می‌گیرد، با تاسیس نخستین کارخانه داروسازی ایران در سال 1325 آغاز شد. در ادامه، شرکت‌های مختلف جدید دیگری در این صنعت شروع به فعالیت کردند و داروسازی پیشرفت بیشتری کرد.

اولین شرکت داروسازی در ایران، در دهه 20 توسط دکتر غلامعلی عبیدی با نام لابراتوار داروسازی دکتر عبیدی با نماد «دعبید» تاسیس شد. در ادامه، شرکت‌های داروسازی ابوریحان با نماد «دابور»، کیمیدارو با نماد «دکیمی» و اسوه با نماد «داسوه» تاسیس شدند.

با وقوع انقلاب اسلامی، شرکت‌های موجود و جدید تاسیس‌شده در حوزه صنعت داروسازی، به مالکیت دولت درآمدند. در ادامه، با پیشرفت بیشتر صنعت داروسازی در ایران، زمینه تاسیس و فعالیت شرکت‌های بخش خصوصی هم در این صنعت فراهم شد.

زنجیره تامین محصولات دارویی :

زنجیره تامین محصولات دارویی شامل سه مولفه اصلی زیر می‌باشد:

تولید دارو: چند مرحله در ساخت دارو وجود دارد که از تحقیق و توسعه اولیه تا کسب مجوز از مقام ناظر برای فروش دارو در بازار و فاز نهایی تجاری‌سازی لحاظ می‌شود.

توزیع دارو به نقطه عرضه: شامل حمل و نقل و مدیریت دارو از تولیدکننده به مصرف‌کننده نهایی است که می‌تواند داروخانه، بیمارستان یا پزشک باشد. پیچیدگی این مسیر برحسب موقعیت تولیدکننده، نیاز به واردات دارو، نیازمندی‌های خاص و موقعیت مکانی مصرف‌کننده نهایی بین مراکز شهرهای بزرگ و روستاهای دور افتاده متفاوت است.

عرضه به مصرف‌کننده نهایی: تهیه کردن فرم و اندازه مناسب دارو برای بیمار متناسب با یک زمانبندی دقیق، گام نهایی در زنجیره ارزش می‌باشد. این گام می‌تواند شامل مراحل دیگری از جمله بررسی دارو برای تداخلات احتمالی، ارائه توصیه‌ها و ... باشد که هر کدام از آنها به منظور اطمینان از کسب حداکثر انتفاع توسط بیمار ضروری ست.

اشکال رایج دارویی

از آنجایی که اغلب اثربخشی داروها به شکل و شیوه مصرف بستگی دارد بنابراین پس از بررسی اثرات دارویی یک دارو، آن را به بهترین شکل ممکن تهیه و عرضه می‌نمایند تا علاوه بر آزادی پزشک در انتخاب راه تجویز (براساس شرایط بیمار) مورد قبول بیماران نیز قرار گیرد.

اشکال رایج دارویی

دسته بندی انواع محصولات دارویی

دسته بندی بر اساس نسخه:

داروهای نسخه‌ای (prescription drugs): داروهای نسخه‌ای داروهایی هستند که به دلیل خطرات مشخص مصرف خودسرانه، برای تهیه از داروخانه به نسخه معتبر پزشک نیاز دارد.

داروهای بدون نسخه (Over the counter یا به اختصار OTC): این داروها بدون نیاز به نسخه پزشک در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. لیست داروهای بدون نسخه کشورهای مختلف بسته به متغیرهای گوناگون متفاوت است ولی عمدتا مکمل‌های غذایی، مسکن‌ها، تب‌برها، آنتی هیستامین‌ها، دکونژستان‌ها و داروهای سرفه شامل این دسته هستند.

دسته بندی بر اساس نوع دارو

داروهای دارای شناسه تجاری: این داروها که با نسخه عرضه می‌شوند، دارویی با یک تولید کننده خاص دارند و به نسبت داروهای شیمیایی گران‌تر هستند. علت این تفاوت قیمت هم واضح است، زیرا داروهای جدید پس از تحقیق و پژوهش، ساخته و روانه بازار می‌شوند و حق انحصاری داروی تولید شده تا چند سال برای شرکت تولیدکننده محفوظ می‌ماند و در طی این مدت شرکت دیگری نمی‌تواند همان دارو را تولید و عرضه کند. پس اتمام حق انحصاری تولید، بخشی از فروش این نوع داروها را در معرض ریسک قرار می‌دهد، زیرا شرکت‌های رقیب می‌توانند داروهای مذکور را با هزینه کمتری تولید نمایند.

داروهای ژنریک (شیمیایی): نامی عمومی دارند و هر تولید کننده ای می‌تواند این نوع را تولید نماید. تولیدکنندگان داروهای ژنریک به دلیل عدم هزینه‌های بالای تحقیق و پژوهش و ساخت دارو از قیمت پایین‌تری برخوردار است. برخی داروهای ژنریک در دسته داروهای بدون نسخه و برخی دیگر در دسته داروهای نسخه‌ای قرار می‌گیرند. مثالا فلوکسیتین یکی از داروهای ضدافسردگی است که جز دسته داروهای ژنریک نسخه‌ای قرار می‌گیرید و یا قرص استامینوفن که جز داروهای بدون نسخه ژنریک به حساب می‌آیند.

حوزه های درمانی داروها

ایمونولوژی (ایمنی شناسی): یکی از رشته‌های تخصصی پزشکی است که به بررسی انواع واکنش ایمنی جانداران در برابر آنتی‌ژن‌های بیگانه در برابر عوامل بیماری‌زا می‌پردازد.

انکولوژی (سرطان شناسی): از دو واژه ی یونانی تشکیل شده‌است، انکوس به معنی توده و پسوند لوژی به معنی شناختن. سرطان‌شناسی شاخه‌ای از رشته‌ی پزشکی است که در مورد تومورها و سرطان مطالعه می‌کند.

نورولوژی (عصب شناسی): دانش مطالعه‌ی ساختار، کارکرد و بیماری‌های دستگاه عصبی است. موضوع عصب‌شناسی بررسی دستگاه عصبی جانداران در سطوح گوناگون از سلولی و مولکولی تا آناتومی، علوم رفتاری، و آسیب‌شناسی پزشکی است.

نقاط قوت و ضعف صنعت دارو

نقاط قوت:

افزایش تقاضا بواسطه رشد طبقه و جمعیت سالمند

برخورداری از حمایت قوی دولت برای بهبود نیازهای بهداشتی مردم

وجود نیروی کار موثر در کشور

نقاط ضعف:

فشار بیشتر نظام بیمه سلامت همگانی بر کاهش قیمت داروهای با درجه نوآوری پایین

وجود قوانین و مقررات بهداشتی سخت‌گیرانه

حاشیه سود کمتر شرکت‌های داروسازی ژنریک در مقایسه با شرکت‌های دارویی انحصاری

نرخ گذاری در صنعت دارو

قیمت محصولات دارویی در ایران براساس قوانین سازمان غذا و دارو تعیین شده و قیمت‌گذاری محصولات این صنعت با شیوه قیمت‌گذاری آزاد پیروی نمی‌کند. فرایند قیمت‌گذاری در ایران بدین شکل است که صاحب پروانه دارو در ابتدا قیمت پیشنهادی خود را ارائه کرده و سپس این قیمت پیشنهادی با قیمت دارو در کشورهایی مانند اسپانیا، پرتغال، استرالیا، ترکیه، یونان و میانگین سایر سازندگان در ایران مقایسه خواهد شد.

حداکثر قیمت قابل‌پذیرش برای داروی برند اصلی در گمرک ایران 3 ‌برابر حداقل قیمت CPT (حداقل قیمت فروش به عمده‌ فروش) آن دارو در کشورهای مرجع خواهد بود. همچنین حاشیه سود داروهای وارداتی بعد از اضافه کردن عوارض قانونی پرداخت شده توسط واردکننده تا ۱۵درصد برای شرکت تامین‌کننده خواهد بود، ضمن اینکه قیمت داروهای برند در ایران به‌صورت ریالی تعیین خواهد شد و در صورت تغییر نرخ برابری ارز تا ۱۰درصد قابل بازنگری است. شیوه قیمت‌گذاری انواع داروها به‌طور خلاصه در جدول زیر توضیح داده شده است.

نحوه قیمت گذاری در صنعت دارو — منبع:دنیای اقتصاد

هرم سنی جمعیت

یکی از عوامل اصلی تاثیرگذار بر صنعت دارو، رشد جمعیت، پیری و افزایش درآمد سرانه است. نمودارهای نشان داده شده در شکل بالا شاهدی بر این عوامل اثرگذار در ایران هستند. طبق آمار منتشر شده توسط سازمان غذا و دارو ارزش ریالی کل بازار فروش دارو در سال 1400 نسبت به 1399 با رشد 82 درصدی از مبلغ حدود 348 هزار میلیارد ریال به 636 هزار میلیارد افزایش یافته است. که به صورت دلاری سرانه مصرف دارو در ایران برای سال 1400 در حدود 30 دلار بوده است. همچنین بر اساس مطالعه مرکز آمار ایران بر روی هرم سنی ایران و کاهش نرخ باروری در کشور، طی سه سناریو جمعیت ایران تا سال 1435 بین 95 تا 110 میلیون نفر خواهد بود و با فرض نرخ باروری 1.5 تا 2.1 ، جمعیت میانسال و سالمند کشور با شیب تندتری رو به افزایش است. پس با توجه به حذف ارز ترجیحی و چشم هرم‌سنی‌ جمعیت‌ ایران‌، چشم انداز صنعت دارو در کشور روشن است.

تشکیل گروه مواد و محصولات دارویی در بازار سرمایه

پس از انقلاب اسلامی و با سیاست های خودکفایی در زمینه داروسازی، شرکت‌های مختلفی در این حوزه تاسیس شدند و همچنین شرکت‌های تولید کننده دارو نیز که از قبل فعالیت داشتند، به روز رسانی شدند. بنابراین با سرمایه گذاری های انجام شده توسط بخش های دولتی و خصوصی، کارخانه های تولید کننده دارو روز به روز گسترش یافتند و از سوی دیگر نیز صاحبان این صنایع به دنبال فعالیت در بازاری شفاف و حرفه ای بودند که با توجه به بسترهای خوبی که در بازار سرمایه برای شرکت‌ها در نظر گرفته شده بود، این صنایع را به سمت پذیرش در بازار سرمایه هدایت نمود؛ به همین دلیل گروهی تحت عنوان «گروه مواد و محصولات دارویی» در بازار سرمایه تشکیل گردید. در حال حاضر شرکت‌های مختلفی در این گروه فعالیت می کنند و با توجه به ارزش بازار آن، به عنوان یک گروه متوسط شناخته می شود.

شرکت‌های پذیرفته شده در گروه مواد و محصولات دارویی

شرکت‌های متعددی در این گروه پذیرفته شده اند و به طور کلی آن ها را می توان به دو دسته شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران تقسیم کرد.

شرکت‌های دارویی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

گروه دارويی بركت (بركت)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
ایران دارو (ديران)- بازار دوم بورس
داروسازی‌ امين‌ (دامين)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
داروسازی‌ جابرابن‌حيان‌ (دجابر)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
دارويی‌ لقمان‌ (دلقما)- بازار دوم بورس
داروسازی‌ روزدارو (دروز)- بازار دوم بورس
سرمايه گذاری دارويی تامين (تيپيكو)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
داروسازی‌ اكسير (دلر)- بازار دوم بورس
داروسازی زهراوی‌ (دزهراوی)- بازار دوم بورس
سرمايه‌ گذاری‌ البرز، هلدينگ‌ (والبر)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
داروسازی زاگرس فارمد پارس (ددام)- بازار دوم بورس
داروسازی‌ سينا (دسينا)- بازار دوم بورس
داروسازی‌ اسوه‌ (داسوه)- بازار دوم بورس
توليد مواد اوليه داروپخش‌ (دتماد)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
داروسازی‌ كوثر (دكوثر)- بازار اول (تابلوی فرعی) بورس
سرمايه گذاری شفادارو (شفا)- بازار دوم بورس
لابراتوار داروسازی دكترعبيدی‌ (دعبيد)- بازار دوم بورس
گروه دارويی سبحان (دسبحا)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
دارويی‌ رازک‌ (درازک)- بازار دوم بورس
داروپخش‌، هلدينگ‌ (وپخش)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
سبحان دارو (دسبحان)- بازار دوم بورس
شيمی‌ دارویی‌ داروپخش‌ (دشيمی)- بازار دوم بورس
داروسازی‌ فارابی‌ (دفارا)- بازار دوم بورس
كيميدارو (دكيمی)- بازار اول (تابلوی اصلی) بورس
البرز دارو (دالبر)- بازار اول (تابلوی اصی) بورس
كارخانجات داروپخش‌ (دارو)- بازار دوم بورس
پارس‌ دارو (دپارس)- بازار دوم بورس
داروسازی‌ ابوريحان‌ (دابور)- بازار دوم بورس
فرآورده های‌ تزريقی ايران‌ (دفرا)- بازار دوم بورس

ساختار مالکیت شرکت های گروه دارویی

در جدول زیر ساختار مالکیتی هلدینگ‌های بزرگ صنعت دارو به همراه شرکت¬های زیرمجموعه آن¬ها نشان داده شده است:

ساختار مالکیتی صنعت دارو

حدود 66% از صنعت داروی کشور در اختیار سه هلدینگ سازمان تامین اجتماعی، ستاد اجرایی فرمان امام و گروه توسعه ملی می باشد.

معرفی شرکت دارویی بورسی

در جدول زیر خلاصه شرکت‌های دارویی که نمادشان در بازارسرمایه معامله می‌شود مورد بررسی قرار گرفته است.

ساختار مالکیتی صنعت دارو

در 2 جدول بالا دسته‌بندی شرکت‌های فعال در گروه دارویی به پنج دسته :

توزیع و پخش
هلدینگ
تولید مواد اولیه
تولید مواد دارویی
تولید فرآورده‌های تزریقی را می بینیم و وضعیت فعالیت و محصولات تولیدی مورد بررسی قرار گرفته است.

شرکت‌های دارویی پذیرفته شده در فرابورس ایران

داروسازی سبحان انكولوژی (دسانكو)- بازار دوم فرابورس
داروسازی توليد دارو (دتوليد)- بازار اول فرابورس
توليد و صادرات ريشمک (ريشمک)- بازار اول فرابورس
توليد ژلاتين كپسول ايران (دكپسول)- بازار اول فرابورس
مواد اوليه دارويی البرز بالک (دبالک)- بازار اول فرابورس
دارويی ره آورد تامين (درهآور)- بازار اول فرابورس
پخش البرز (پخش)- بازار دوم فرابورس
داروسازی آوه سينا (داوه)- بازار اول فرابورس
توزيع دارو پخش (دتوزيع)- بازار دوم فرابورس
شركت كی بی سی (كی بی سی)- بازار دوم فرابورس
داروسازی كاسپين تامين (كاسپين)- بازار دوم فرابورس
داروسازی تهران شيمی (شتهران)- بازار پايه نارنجی فرابورس
الحاوی (دحاوی)- بازار پايه زرد فرابورس
پخش هجرت (هجرت)- بازار دوم فرابورس
داروسازی شهيد قاضی (دقاضی)- بازار پايه زرد فرابورس
داروسازی‌ تهران‌ دارو (دتهران‌)- بازار پايه نارنجی فرابورس
شيرين دارو (دشيری)- بازار پايه زرد فرابورس
داروسازی دانا (ددانا)- بازار اول فرابورس
پخش رازی (درازی)- بازار اول فرابورس
آنتی بيوتيک سازی ايران (بيوتيک)- بازار دوم فرابورس

نمودار شاخص گروه مواد و محصولات دارویی

بزرگترین شرکت فعال در گروه مواد و محصولات دارویی

شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین با ارزش بازار بیش از 20 هزار میلیارد تومان، به عنوان بزرگترین شرکت فعال در گروه مواد و محصولات دارویی شناخته می شود. این شرکت در سال 1382 فعالیت خود را در تمامی حوزه های زنجیره تامین دارو آغاز کرد و در حال حاضر بزرگترین هلدینگ فعال در صنعت داروی کشور است و تولید بیش از 70 درصد مواد اولیه دارویی کشور را بر عهده دارد.

رشد در سود خالص فصلی مرتب شده بر اساس حاشیه سود

شرکت های تابعه هلدینگ سرمایه گذاری دارویی تامین

با توجه به فعالیت های گسترده هلدینگ سرمایه گذاری دارویی تامین در صنعت داروی کشور، شرکت های تابعه متعددی با این هلدینگ همکاری می کنند که عبارت اند از:

گروه دارو پخش، شرکت کارخانجات دارو پخش، داروسازی فارابی، شرکت داروسازی اکسیر، شرکت داروسازی زهراوی، شرکت داروسازی ابوریحان، شرکت لابراتوارهای رازک، شرکت داروسازی کاسپین تامین، پارس دارو، شرکت داروسازی شهید قاضی، زاگرس فارمد پارس، شرکت تحقیقاتی- مهندسی توفیق دارو، شرکت تولید مواد اولیه داروپخش (تماد)، شرکت شیمی دارویی داروپخش، آنتی بیوتیک سازی ایران، شرکت دارویی ره آورد تامین، شیرین دارو، کلر پارس، ژلاتین کپسول ایران، شرکت داروسازی دانا، شرکت داروسازی بیو دارو، شرکت توزیع دارو پخش، شرکت پخش هجرت، شرکت پخش اکسیر، شرکت توزیع داروهای دامی داروپخش، اوزان، سیما سلامت تامین ایرانیان و شرکت دارویی آترا.

خدمات شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین

این هلدینگ به عنوان بزرگترین صادر کننده محصولات دارویی در کشور، خدمات متنوعی را در صنعت داروسازی ارائه می کند؛ به طور کلی خدمات هلدینگ سرمایه گذاری دارویی تامین را می توان در 5 بخش تقسیم بندی کرد:

1) تحقیق و توسعه

واحدهای تحقیق و توسعه شرکت های هلدینگ دارویی تامین از فعال ترین واحدها در زمینه توسعه مواد اولیه و فرآورده های دارویی جدید در گروه مواد و محصولات دارویی بازار سرمایه محسوب می شوند که ضمن توسعه محصولات جدید مورد نیاز بازار دارویی کشور، ماموریت بهینه سازی روش های تولید در شرکت ها را نیز بر عهده دارند. همچنین یک شرکت دانش بنیان در این مجموعه به طور اختصاصی در زمینه تحقیق و توسعه داروهای با ارزش افزوده بالا فعالیت می‌کند.

2) تولید مواد اولیه

این شرکت به عنوان بزرگترین مجموعه فعال در تولید مواد اولیه دارویی شناخته می شود و همانطور که گفته شد تولید بیش از 70 درصد مواد اولیه دارویی کشور را بر عهده دارد.

3) تولید محصول نهایی

محصولات تولید شده در این هلدینگ به 2 بخش داروهای انسانی و داروهای دامی تقسیم می شوند.

الف) محصولات انسانی: این شرکت دارای ۹ کارخانه تولید کننده محصولات دارویی انسانی با بیش از ۸۰۰ قلم دارو در ٣٢ حوزه درمانی می‌باشد. برخی از این محصولات به طور انحصاری در کارخانه های گروه سرمایه گذاری دارویی تامین تولید و به بازار دارویی ایران عرضه می شوند.

ب) محصولات دامی: این شرکت دارای ۳ کارخانه تولید محصولات دامی در گروه های درمانی آنتی بیوتیک، ضد انگل، هورمون ها، بیهوش کننده ها، بی حس کننده ها، ضد التهاب، داروهای سوء هاضمه، محرک های رشد، ضدعفونی کننده ها، شوینده ها، ویتامین ها، عناصر معدنی، الکترولیت، نهاده های تغذیه ای و برخی گروه های درمانی دیگر می باشد که بر اساس آمار سازمان دامپزشکی قریب به 15 درصد سهم بازار داروهای دامی کشور را به خود اختصاص داده است.

4) توزیع دارو

هلدینگ دارویی تامین با مدیریت و مالکیت ۳ شرکت توزیع داروی انسانی و یک شرکت پخش اختصاصی داروهای دامی و با داشتن حدود 35 درصد سهم بازار پخش، بزرگترین مجموعه توزیع کننده داروی کشور محسوب می گردد به گونه ای که تمامی داروخانه های سراسر کشور را با رعایت الزامات استاندارد کیفی GDP تحت پوشش دارد.

5) بازرگانی

یکی از شرکت های هلدینگ دارویی تامین در بخش بازرگانی فعال می باشد که با در اختیار داشتن نمایندگی از کمپانی های معتبر دنیا و ایجاد ‌روابط مناسب تجاری و کسب اعتماد طرف های تجاری خارجی توانسته گام های مؤثری در جهت رفع نیازهای مراکز درمانی و بیمارستان های کشور بردارد. همچنین واردات برخی داروها و مواد اولیه ضروری و مورد نیاز کشور در دستور کار این شرکت قرار دارد.

نمودارهای جریانات نقدینگی روزانه گروه مواد و محصولات دارویی

سهام شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین

سهام این شرکت با نماد «تیپیکو» در بازار اول (تابلوی فرعی) بورس اوراق بهادار تهران معامله می شود و در حال حاضر شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) با در اختیار داشتن بیش از 35 درصد سهام آن به عنوان بزرگترین سهامدار شرکت سرمایه گذاری دارویی تامین شناخته می شود.

عوامل موثر بر سودآوری شرکت های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی

شرکت های فعال در این گروه همواره سودسازی های مناسبی را انجام می دهند و با توجه به شرایط خاص اقتصاد ایران در سال های گذشته، فعالیت این شرکت ها متوقف نشده و سود های بدست آمده توسط آن ها تکرار پذیر بوده است. از طرف دیگر به دلیل نوع محصولات و خدماتی که شرکت های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی ارائه می دهند، عوامل مختلفی می تواند بر روی سودآوری آن ها اثر گذار باشد؛ اما به طور کلی می توان چند عامل تاثیر گذار مشترک در بین آن ها شناسایی کرد که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

ارز دستوری

یکی از بخش هایی که ارز ترجیحی به آن تعلق می گیرد دارو است و شرکت های مختلف از جمله وارد کنندگان و یا تولید کنندگان محصولات دارویی، با توجه به محصولی که ارائه می کنند، از این ارز برخوردار می شوند. بنابراین تخصیص و یا حذف ارز ترجیحی می تواند بر روی سودآوری شرکت های دارویی اثر گذار باشد؛ چرا که بخشی از این منابع صرف خرید مواد اولیه مورد نیاز کارخانه های داروسازی می شود و با حذف آن، مطمئنا قیمت تمام شده محصولات دارویی افزایش می یابد و نرخ های فروش نیز دچار نوسان می شود.

کرونا

بخش داروسازی و صنایع مرتبط با آن، در دوران پاندمی کرونا افزایش میزان فروش چشمگیری داشتند و بسیاری از شرکت های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی به واسطه تولید داروهای مورد نیاز برای بیماران کرونایی، سودهای خوبی را شناسایی کردند؛ بنابراین پیش بینی می شود که با ادامه یافتن شرایط خاص کرونایی در کشور و رعایت نکات بهداشتی و درمانی، سودآوری این شرکت ها ادامه دارد باشد.

نمودار معاملات نمادهای گروه مواد و محصولات دارویی

قاچاق دارو به داخل کشور

برخی از داروهایی که مشابه داخلی دارند، از طریق گذرگاه های غیر رسمی در مرزها وارد می شوند و این موضوع باعث عدم فروش مناسب شرکت های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی می شود؛ چراکه شرکت های داخلی مبالغ مختلفی را برای مالیات و... می پردازند، اما کالاهایی که از طریق قاچاق وارد کشور می شوند، از این موضوع مستثنی هستند و قیمت تمام شده آن ها نسبت به محصولات داخلی پایین تر است و به همین دلیل امکان رقابت در این بازار غیر ممکن می شود.

نرخ دلار

تعدادی از شرکت های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی، کالاهای صادراتی دارند و نرخ های فروش آن ها کاملا تحت تاثیر نرخ دلار است و با افزایش قیمت دلار در ایران، حاشیه سود این شرکت ها افزایش پیدا می کند. از طرف دیگر برخی از شرکت های دارویی، از محل افزایش نرخ دلار دچار زیان می شوند؛ چرا که مواد اولیه محصولات آن ها کاملا تحت تاثیر نرخ دلار است و با افزایش آن، قیمت تمام شده داروهای تولید شده آن ها نیز افزایش پیدا می کند و بایستی منتظر دریافت مجوز برای افزایش نرخ فروش محصولات خود باشند.

نظام بیمه ای کشور

بسیاری از خدمات بهداشت و درمان در ایران، تحت پوشش شرکت های بیمه است و شرکت های داروسازی با شرکت های بیمه ای قرارداد منعقد می کنند؛ به همین دلیل عدم ایفای تعهدات بیمه ها نسبت به پرداخت داروهای ارائه شده توسط شرکت های داروسازی در موعد مقرر می تواند سود این شرکت ها را دچار نوسان کند و در بعضی مواقع آن ها را در معرض ورشکستگی قرار دهد. بنابراین در گروه مواد و محصولات دارویی، شرکت هایی را انتخاب کنید که با بیمه های خوش حساب قرارداد بسته اند.

استفاده تکنولوژی های جدید

صنعت داروسازی نیز نیازمند استفاده از تجهیزات مدرن و تکنولوژی های جدید است و شرکت های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی برای باقی ماندن در میدان رقابت بایستی تجهیزات خود را به روز رسانی کنند.

جمع بندی

با توجه به ارزش بازار شرکت های فعال در گروه مواد و محصولات دارویی، این گروه به عنوان یکی از گروه های متوسط بازار سرمایه محسوب می شود. گروه مواد و محصولات دارویی با توجه به بازار مصرف همیشگی و تقاضای زیادی که برای محصولات این شرکت ها وجود دارد، روند سودآوری آن ها عملیاتی بوده و چشم انداز خوبی دارند و سرمایه گذارانی که دید بلندمدت دارند، می توانند گزینه های خوبی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند. از طرف دیگر حذف ارز 4200 می تواند برای شرکت هایی که این ارز ترجیحی را دریافت می کرند، تاثیرات مثبتی را به همراه داشته باشد و روند سودآوری آن ها را افزایش بدهد.